Trần Văn Tuấn
Thành Viên Chủ Chốt
Nuôi cá cảnh là một thú vui tao nhã , giúp mọi người thỏa mãn đam mê, thư giãn tại nhà , nó giúp phần cải thiện chất lượng cuộc sống trong thời đại công nghiệp hóa . Bài viết nhỏ này xin góp một phần kiến thức cơ bản giúp người tập chơi và là cũng là cơ sở để trao đổi kinh nghiệm với mọi người có chung sở thích ,có cùng đam mê .
Khi bắt tay vào nuôi và chăm sóc cá cảnh bạn nên cần lưu ý những vấn đề sau:
Chọn hồ bể thích hợp.
* Để tìm kích thước bể của bạn nên để ý tới chiều dài, chiều rộng và chiều cao của hồ ( tính qui đổi ra dm )sau đó áp dụng công thức này :
D x R x C = X ( D=chiều dài . R= rộng C= chiều cao .X thể tích Đvị tính =lit nước )
Điều này cho phép bạn chính xác thể tích nước trong hồ. cũng như chọn hồ phù hợp cho mình
Ví dụ : Hồ có kích thước dài 1 m rộng : 0,5 m , cao : 0,4 m có Thể tích 200 dm3/lít
Trong bể tròn hoặc hình dạng bất thường, bạn sẽ phải ngoại suy( áp dụng bằng các công thức tính thích hợp ).
Khối lượng cá thả phải luôn tỷ lệ với thể tích nước hồ nuôi
* Để đảm bảo về mặt thẩm mỹ.
* Quá trình sinh sống và phát triển trong lượng của cá luôn tác động lên môi trường sống , cá có trong lượng lớn hơn thì có nhu cầu sử dụng lượng thức ăn lớn hơn cá nhỏ vì vậy lượng chất thải trong quá trình trao dổi chất ( như phân , nước tiểu , C02 … độc tố ) sẽ khác nhau .
Chọn cá nuôi chung phù hợp .
Dựa trên tập tính lãnh địa ( Mỗi con dành riêng cho mình một khu vực bất khả xâm phạm )hay tập tính bầy đàn ( sống kiếm ăn nương tựa vào nhau ) để biết cá hiền hay dữ .Tham khảo thêm ở chỗ người bán về tập tính hoạt động , ăn mồi của từng loại cá để đưa ra quyết định tìm nuôi loại cá nào cho phù hợp với sở thích
Ngưỡng sử dụng Oxygen của từng loài
* Các loại cá sống linh động hay bơi lớp mặt có xu thế sử dụng oxy nhiều hơn các loại sống ở tầng đáy ít vận động. Đối với những loài cá linh động nên thả thưa hơn .
* Diện tích bề mặt (tương đối ) nên làm tỷ lệ thuận với thể tích nước hồ chứa góp phần tăng khả năng hấp thụ Oxy trong không khí , C02 dễ bay thoát ra ngoài .
Sử dụng máy móc hỗ trợ ;
· Bình thường nên sử dụng máy bơm lọc có công suất tạo vòng luân chuyển 3 -4 vòng /giờ nước trong hồ nuôi là vừa Tấm bông lọc dày để giữ lại hết tạp chất ( Phân , thức ăn thừa ) giúp cho nước sạch . Bông lọc càng cũ thì khả năng lọc tốt hơn . Không nên sử dụng xà phòng hay thuốc tẩy làm sạch tấm bông lọc vì điều nay sẽ giết chết visinh ký sinh trong tấm lọc , chính những vi sinh này phân hủy ammoniac , độc tố ,tạp chất lơ lững trong hồ giúp cho hồ sạch hơn về mặt cơ học , cũng như về hóa học .
· Máy bơm oxy giúp cung cấp dưỡng khí cho cá phát triển . Sử dụng máy có công suất tương ứng với thể tích hồ hoăc mật độ nuôi thả .
· Lưu ý : Không nên sử dụng máy có công suất quá lớn so với hồ đang có để tránh tạo ra những xáo trộn cũng như dòng chảy mạnh làm cho cá phải vận động thu động dẫn tới tình trạng Stress, mệt mỏi…
Sử dụng thực phẩm .
· Các loài cá khác nhau cho chu cầu cũng như khẩu vị thức ăn khác nhau . Thực phẩm cung cấp năng lượng cho quá trình tích lũy vận động giúp cá phát triển và có hình dáng ,màu sắc . Thức ăn có nguồn gốc tinh bột cung cấp ít năng lượng nhưng lại tạo ra khối lương chất thải lớn , Thức ăn giàu Protein cung cấp nhiều năng lượng , thải ra ít hơn song lại làm cho việc quản lý chất lượng hồ nuôi khó khăn hơn do lượng ammoniac tạo ra nhiều hơn .
· Đối với thức ăn sống như cá con , trùng chỉ làm cho cá hưng phấn , thích ăn , giàu năng lượng nên rất tốt . Nhưng mặt hạn chế nó có thể gián tiếp mang mầm bệnh vào cho cá do bị khai thác , bảo quản ở trong những môi trường ô nhiễm , khi mua nên chon cá mồi mạnh khỏe , sạch sẽ trước khi sử dụng cần giữ trong nước sạch 12-24 tiếng rồi cho ăn .
· Khi cho ăn thực phẩm chế biến sẵn nên chọn những loại thức ăn giàu dinh dưỡng ( Có vừa đủ hàm lượng chất cần thiết cho quá trình đồng hóa , dị hóa ) góp phần làm giảm khối lượng thức ăn cung cấp cho cá – giúp bớt tạo ra chất thải trong môi trường nuôi .
· Lưu ý : cung cấp một lượng thức ăn vừa đủ trong ngày ,không cho dư thừa vì quá trình thối rữa của thức ăn sẽ làm hỏng môi trường sống của cá . Để thực phẩm của cá xa tầm tay của trẻ nhỏ để tránh tình trạng cho cá ăn không được kiểm soát .
Kiểm soát Chất lượng nước .
· Nên thay nước ít nhất 2 lân / tuần cho hồ cá – mỗi lần thay ½ thể tích . sau đó cho thêm một lượng lượng nước đã làm cũ vừa đủ.
· Đối với cá nước ngọt muối chỉ dung hỗ trợ trong , sau quá trình vận chuyển hay chữa bệnh . Không nên sử dụng muối thường xuyên trong hồ cá bởi hàm lượng muối cao hơn môi trường gốc có thể làm cá suy thận, cản trở quá trình trao đổi chất hậu quả làm cá không khỏe mạnh .
· Thường xuyên thay giặt tấm bông lọc để loại bỏ trức tiếp phân , thức ăn thừa hạn chế ô nhiêm ( Tốt nhất nên dung 3 lớp bông lọc khi giặt lớp trên cùng bằng nước sạch , nên đổi tấm lọc sạch xuống dưới cùng dể duy trì những vi sinh có lợi )
Quản lý ánh sáng :
· Nên tham khảo trước tính ưa sáng cũng như màu sắc của từng loài để quyết định sử dụng nguồn cung cấp ánh sáng ( các loại đèn,màu công suất ) Không nên sử dụng quá công suất đối với các loại cá ít ưa sáng vì chúng lo ẩn nấp không bời ra ngoài , nếu lâu ngày chúng sẽ bị stress.
Ban đêm nên tắt đèn cho cá ngủ để cá khỏe mạnh phát triển tốt .
Thành hồ nên dán tranh tạo cảm giác bình an cho cá . đáy hồ nên được sơn hay che chắn để tạo ra ánh sáng trong hồ sáng hơn , làm cho cá ít bị giật mình sợ hãi với những chuyển động của môi trường xung quanh .
Làm mới việc chăm sóc
* Thường xuyên tham gia các diễn dàn để trao đổi bổ xung kiến thức giúp cho công việc chăm sóc dễ dàng hơn và qua đó có nhiều bạn hơn và thấy cuộc sống này ngày càng có ý nghĩa hơn .
Chọn hồ bể thích hợp.
* Để tìm kích thước bể của bạn nên để ý tới chiều dài, chiều rộng và chiều cao của hồ ( tính qui đổi ra dm )sau đó áp dụng công thức này :
D x R x C = X ( D=chiều dài . R= rộng C= chiều cao .X thể tích Đvị tính =lit nước )
Điều này cho phép bạn chính xác thể tích nước trong hồ. cũng như chọn hồ phù hợp cho mình
Ví dụ : Hồ có kích thước dài 1 m rộng : 0,5 m , cao : 0,4 m có Thể tích 200 dm3/lít
Trong bể tròn hoặc hình dạng bất thường, bạn sẽ phải ngoại suy( áp dụng bằng các công thức tính thích hợp ).
Khối lượng cá thả phải luôn tỷ lệ với thể tích nước hồ nuôi
* Để đảm bảo về mặt thẩm mỹ.
* Quá trình sinh sống và phát triển trong lượng của cá luôn tác động lên môi trường sống , cá có trong lượng lớn hơn thì có nhu cầu sử dụng lượng thức ăn lớn hơn cá nhỏ vì vậy lượng chất thải trong quá trình trao dổi chất ( như phân , nước tiểu , C02 … độc tố ) sẽ khác nhau .
Chọn cá nuôi chung phù hợp .
Dựa trên tập tính lãnh địa ( Mỗi con dành riêng cho mình một khu vực bất khả xâm phạm )hay tập tính bầy đàn ( sống kiếm ăn nương tựa vào nhau ) để biết cá hiền hay dữ .Tham khảo thêm ở chỗ người bán về tập tính hoạt động , ăn mồi của từng loại cá để đưa ra quyết định tìm nuôi loại cá nào cho phù hợp với sở thích
Ngưỡng sử dụng Oxygen của từng loài
* Các loại cá sống linh động hay bơi lớp mặt có xu thế sử dụng oxy nhiều hơn các loại sống ở tầng đáy ít vận động. Đối với những loài cá linh động nên thả thưa hơn .
* Diện tích bề mặt (tương đối ) nên làm tỷ lệ thuận với thể tích nước hồ chứa góp phần tăng khả năng hấp thụ Oxy trong không khí , C02 dễ bay thoát ra ngoài .
Sử dụng máy móc hỗ trợ ;
· Bình thường nên sử dụng máy bơm lọc có công suất tạo vòng luân chuyển 3 -4 vòng /giờ nước trong hồ nuôi là vừa Tấm bông lọc dày để giữ lại hết tạp chất ( Phân , thức ăn thừa ) giúp cho nước sạch . Bông lọc càng cũ thì khả năng lọc tốt hơn . Không nên sử dụng xà phòng hay thuốc tẩy làm sạch tấm bông lọc vì điều nay sẽ giết chết visinh ký sinh trong tấm lọc , chính những vi sinh này phân hủy ammoniac , độc tố ,tạp chất lơ lững trong hồ giúp cho hồ sạch hơn về mặt cơ học , cũng như về hóa học .
· Máy bơm oxy giúp cung cấp dưỡng khí cho cá phát triển . Sử dụng máy có công suất tương ứng với thể tích hồ hoăc mật độ nuôi thả .
· Lưu ý : Không nên sử dụng máy có công suất quá lớn so với hồ đang có để tránh tạo ra những xáo trộn cũng như dòng chảy mạnh làm cho cá phải vận động thu động dẫn tới tình trạng Stress, mệt mỏi…
Sử dụng thực phẩm .
· Các loài cá khác nhau cho chu cầu cũng như khẩu vị thức ăn khác nhau . Thực phẩm cung cấp năng lượng cho quá trình tích lũy vận động giúp cá phát triển và có hình dáng ,màu sắc . Thức ăn có nguồn gốc tinh bột cung cấp ít năng lượng nhưng lại tạo ra khối lương chất thải lớn , Thức ăn giàu Protein cung cấp nhiều năng lượng , thải ra ít hơn song lại làm cho việc quản lý chất lượng hồ nuôi khó khăn hơn do lượng ammoniac tạo ra nhiều hơn .
· Đối với thức ăn sống như cá con , trùng chỉ làm cho cá hưng phấn , thích ăn , giàu năng lượng nên rất tốt . Nhưng mặt hạn chế nó có thể gián tiếp mang mầm bệnh vào cho cá do bị khai thác , bảo quản ở trong những môi trường ô nhiễm , khi mua nên chon cá mồi mạnh khỏe , sạch sẽ trước khi sử dụng cần giữ trong nước sạch 12-24 tiếng rồi cho ăn .
· Khi cho ăn thực phẩm chế biến sẵn nên chọn những loại thức ăn giàu dinh dưỡng ( Có vừa đủ hàm lượng chất cần thiết cho quá trình đồng hóa , dị hóa ) góp phần làm giảm khối lượng thức ăn cung cấp cho cá – giúp bớt tạo ra chất thải trong môi trường nuôi .
· Lưu ý : cung cấp một lượng thức ăn vừa đủ trong ngày ,không cho dư thừa vì quá trình thối rữa của thức ăn sẽ làm hỏng môi trường sống của cá . Để thực phẩm của cá xa tầm tay của trẻ nhỏ để tránh tình trạng cho cá ăn không được kiểm soát .
Kiểm soát Chất lượng nước .
· Nên thay nước ít nhất 2 lân / tuần cho hồ cá – mỗi lần thay ½ thể tích . sau đó cho thêm một lượng lượng nước đã làm cũ vừa đủ.
· Đối với cá nước ngọt muối chỉ dung hỗ trợ trong , sau quá trình vận chuyển hay chữa bệnh . Không nên sử dụng muối thường xuyên trong hồ cá bởi hàm lượng muối cao hơn môi trường gốc có thể làm cá suy thận, cản trở quá trình trao đổi chất hậu quả làm cá không khỏe mạnh .
· Thường xuyên thay giặt tấm bông lọc để loại bỏ trức tiếp phân , thức ăn thừa hạn chế ô nhiêm ( Tốt nhất nên dung 3 lớp bông lọc khi giặt lớp trên cùng bằng nước sạch , nên đổi tấm lọc sạch xuống dưới cùng dể duy trì những vi sinh có lợi )
Quản lý ánh sáng :
· Nên tham khảo trước tính ưa sáng cũng như màu sắc của từng loài để quyết định sử dụng nguồn cung cấp ánh sáng ( các loại đèn,màu công suất ) Không nên sử dụng quá công suất đối với các loại cá ít ưa sáng vì chúng lo ẩn nấp không bời ra ngoài , nếu lâu ngày chúng sẽ bị stress.
Ban đêm nên tắt đèn cho cá ngủ để cá khỏe mạnh phát triển tốt .
Thành hồ nên dán tranh tạo cảm giác bình an cho cá . đáy hồ nên được sơn hay che chắn để tạo ra ánh sáng trong hồ sáng hơn , làm cho cá ít bị giật mình sợ hãi với những chuyển động của môi trường xung quanh .
Làm mới việc chăm sóc
* Thường xuyên tham gia các diễn dàn để trao đổi bổ xung kiến thức giúp cho công việc chăm sóc dễ dàng hơn và qua đó có nhiều bạn hơn và thấy cuộc sống này ngày càng có ý nghĩa hơn .
